Czy tlenoterapia w warunkach domowych jest możliwa?
Tlenoterapia to nowoczesny sposób leczenia pacjentów chorujących na problemy z niewydolnością oddychania. Najczęściej są to przewlekłe choroby płuc (głównie POChP i nowotwór płuc). Czy można zastosować tlenoterapię w zaciszu własnego domu?
Tlenoterapia polega na zastosowaniu urządzenia, które pomaga pacjentowi uzyskać niezbędną ilość tlenu. Wcześniej takie zabiegi były wykorzystywane tylko w szpitalu. Obecnie osoby potrzebujące zwiększonej dawki tlenu mogą samodzielnie stosować tlenoterapię we własnych domach. W warunkach domowych stosuje się urządzenia zwane koncentratorami tlenu. Urządzenia te pobierają tlen bezpośrednio z powietrza atmosferycznego. W koncentratorach tlenu stosuje się specjalny proszek zwany zeolitem, który absorbuje azot. Po usunięciu azotu z powietrza atmosferycznego zostaje tlen i gazy szlachetne, które są neutralne dla organizmu człowieka.
Jak otrzymać bezpłatnie koncentrator tlenu do domowej tlenoterapii?
Na terenie całej Polski istnieje rozwinięta sieć ośrodków DLT (Domowe Leczenie Tlenem). Ośrodki te mają podpisane umowy z NFZ na świadczenie usług domowej terapii tlenem dla osób chorych na POChP. Jeżeli lekarz-specjalista (pulmonolog) zakwalifikuje daną osobę do odbycia takiej terapii to wówczas otrzymuje ona koncentrator tlenu do użytkowania domowego bezpłatnie i dodatkowo jest objęta opieką medyczną przez taki ośrodek. Najczęściej raz na kwartał jest odwiedzana przez pielęgniarkę, która ocenia jej aktualny stan zdrowia.
Ośrodki DLT udostępniają koncentratory tlenu tylko chorym na POChP, u których:
- ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej (PaO2) =<55 mm Hg lub SO2=<88% albo
- PaO256–60 mm Hg, jeśli występują objawy nadciśnienia płucnego, obrzęki obwodowe wskazujące na zastoinową niewydolność serca lub hematokryt wynosi >55%.
Jeżeli chory nie spełnia tych wymagań to nie kwalifikuje się do bezpłatnej, domowej tlenoterapii za pomocą koncentratora tlenu. Niestety wielu chorych mimo iż, posiada zalecenie lekarza na korzystanie z koncentratora tlenu to nie spełnia podanych wyżej wymagań. Zdarza się również, że mimo kwalifikacji chory nie otrzymuje od razu aparatu, ponieważ DLT ma podpisaną umowę z NFZ na określoną ilość koncentratorów tlenu. Jeżeli wszystkie aparatu zostały wydane wówczas trzeba niestety czekać w kolejce na aparat.
Jeżeli czas oczekiwania na koncentrator jest nieokreślony a pacjent potrzebuje pilnie tlenu wówczas można wypożyczyć koncentrator odpłatnie i korzystać z niego tak długo dopóki nie zostanie udostępniony koncentrator z DLT.
Tak samo pacjenci, którzy jeszcze nie kwalifikują się do terapii w DLT lub pacjenci z innymi chorobami płuc np. nowotwór płuc, mogą wypożyczyć lub kupić koncentrator. Najczęściej jest to dla nich możliwość aby poprawić swój stan zdrowia.
Koncentrator tlenu można również wypożyczyć
Na całe szczęście, jeżeli nie uda się uzyskać bezpłatnego dostępu do koncentratora tlenu za pośrednictwem DLT istnieje wiele firm komercyjnie wypożyczających takie urządzenia do tlenoterapii w domu, jak na przykład nasz sklep. NFZ niestety nie prowadzi dofinansowania do aparatów pozyskanych poza ośrodkami DLT. Na szczęście koncentratory są bardzo prostymi urządzeniami w obsłudze i chory po krótkim szkoleniu (nawet telefonicznym) może je bez problemu samodzielnie obsługiwać w domu.
Należy mieć na uwadze, że tlenoterapia zazwyczaj jest wykonywana bezterminowo, co najczęściej jest spowodowane nieodwracalnym stanem płuc u chorego (przy POChP nieodwracalny zanik pęcherzyków płucnych). Dlatego przy wypożyczeniu aparatu warto zdecydować się na sprzęt dobrej jakości jak np. koncentratory tlenu firmy AERTI czy też Devilbiss, aby uniknąć awarii i potrzeby wymiany sprzętu na inny.
Poza kluczowym urządzeniem jakim jest koncentrator tlenu w tlenoterapii pomocniczo wykorzystuje się czasami aparaty CPAP, kiedy pacjent oprócz zbyt niskiej saturacji ma jeszcze bezdechy senne oraz pulsoksymetr napalcowy za pomocą, którego można sprawdzić poziom tlenu we krwi pacjenta.